Το σύνολο των προσπαθειών που αποσκοπούν στην προσέγγιση και αλληλοκατανόηση εθνών με διαφορετικούς πολιτισμούς και θρησκείες, στο πλαίσιο του σεβασμού των δικαιωμάτων και της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας κάθε λαού.
Συνώνυμη διατύπωση: διαπολιτισμικός διάλογος
Αντώνυμο:σύγκρουση πολιτισμών
Διάλογος πολιτισμών
[…] Ο διάλογος όμως των πολιτισμών, μαζί με την ειλικρίνεια που χρειάζεται και την αντιμετώπιση του ρατσισμού, μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα σε κάθε προσπάθεια για πολιτισμικό ιμπεριαλισμό. Πραγματικά, ο δυτικός πολιτισμός έχει την τάση να αντιμετωπίζει τους μη δυτικούς πολιτισμούς (ανατολικούς) περισσότερο ως τουριστικούς προορισμούς!
Η αίσθηση της υπεροψίας αποτελεί κυρίαρχο γνώρισμά του. Δεν είναι λοιπόν αδικαιολόγητη η αντιπάθεια άλλων πολιτισμών προς οτιδήποτε εκφράζει την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σ’ αυτό το σημείο, ο διάλογος μεταξύ των πολιτισμών θα παίξει καθοριστικό ρόλο, γιατί θα βοηθήσει, κυρίως τους δυτικούς, να καταλάβουν ότι δεν υπάρχουν «ευγενείς» και «βάρβαροι» πολιτισμοί. Αν ξεπεράσει η Δύση αυτή την αλαζονική συμπεριφορά, θα έχει κάνει ένα μεγάλο βήμα στην προσέγγιση λαών με διαφορετικές παραδόσεις. Και τούτο δε χρειάζεται κανενός είδους θυσία. Απαιτείται μόνο η αίσθηση ότι κάθε πολιτισμός, όπως άλλωστε και κάθε άνθρωπος, έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία αξίζει να γνωρίσουμε μέσα από την ουσιαστική μελέτη τους. Έτσι, ο διάλογος είναι το νήμα που θα συνδέσει διαφορετικούς λαούς και θα ανοίξει διάπλατα τα παράθυρα του δυτικού πολιτισμού για μια ουσιαστική προσέγγιση εθνών με διαφορετικές αξίες.
Επιπλέον, ο διάλογος των πολιτισμών μπορεί να συμβάλει, μέσα από την αλληλογνωριμία των λαών, στην διασφάλιση της ειρήνης στο σύγχρονο κόσμο. Ένας από τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να συμβάλει στην εδραίωση της ειρήνης είναι η αποτροπή των πολέμων. Οι περισσότεροι πόλεμοι σήμερα, παρά το γεγονός ότι οφείλονται σε πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, χρησιμοποιούν ως άλλοθι θρησκευτικές και πολιτισμικές διαφορές. Οι λαοί δεν φανατίζονται εξαιτίας των οικονομικών συμφερόντων, αλλά από την πεποίθηση ότι είναι «ανώτεροι» από άλλους. Ο διάλογος των πολιτισμών, σ’ αυτή την περίπτωση, θα αποτελέσει δίοδο επικοινωνίας που θα συμβάλει στην προσέγγιση των λαών και θα αντιμετωπίσει το φάσμα του εθνικισμού. Έτσι, οι λαοί πιστεύοντας στις δικές τους εθνικές αξίες και σεβόμενοι αυτές που διαμόρφωσαν άλλους πολιτισμούς, θα κατανοήσουν ότι η ειρήνη είναι η πιο εφικτή λύση στην αντιμετώπιση των όποιων διαφορών τους […].
Άρης Γιαβρής
Συνώνυμη διατύπωση: διαπολιτισμικός διάλογος
Αντώνυμο:σύγκρουση πολιτισμών
Διάλογος πολιτισμών
[…] Ο διάλογος όμως των πολιτισμών, μαζί με την ειλικρίνεια που χρειάζεται και την αντιμετώπιση του ρατσισμού, μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα σε κάθε προσπάθεια για πολιτισμικό ιμπεριαλισμό. Πραγματικά, ο δυτικός πολιτισμός έχει την τάση να αντιμετωπίζει τους μη δυτικούς πολιτισμούς (ανατολικούς) περισσότερο ως τουριστικούς προορισμούς!
Η αίσθηση της υπεροψίας αποτελεί κυρίαρχο γνώρισμά του. Δεν είναι λοιπόν αδικαιολόγητη η αντιπάθεια άλλων πολιτισμών προς οτιδήποτε εκφράζει την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σ’ αυτό το σημείο, ο διάλογος μεταξύ των πολιτισμών θα παίξει καθοριστικό ρόλο, γιατί θα βοηθήσει, κυρίως τους δυτικούς, να καταλάβουν ότι δεν υπάρχουν «ευγενείς» και «βάρβαροι» πολιτισμοί. Αν ξεπεράσει η Δύση αυτή την αλαζονική συμπεριφορά, θα έχει κάνει ένα μεγάλο βήμα στην προσέγγιση λαών με διαφορετικές παραδόσεις. Και τούτο δε χρειάζεται κανενός είδους θυσία. Απαιτείται μόνο η αίσθηση ότι κάθε πολιτισμός, όπως άλλωστε και κάθε άνθρωπος, έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία αξίζει να γνωρίσουμε μέσα από την ουσιαστική μελέτη τους. Έτσι, ο διάλογος είναι το νήμα που θα συνδέσει διαφορετικούς λαούς και θα ανοίξει διάπλατα τα παράθυρα του δυτικού πολιτισμού για μια ουσιαστική προσέγγιση εθνών με διαφορετικές αξίες.
Επιπλέον, ο διάλογος των πολιτισμών μπορεί να συμβάλει, μέσα από την αλληλογνωριμία των λαών, στην διασφάλιση της ειρήνης στο σύγχρονο κόσμο. Ένας από τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να συμβάλει στην εδραίωση της ειρήνης είναι η αποτροπή των πολέμων. Οι περισσότεροι πόλεμοι σήμερα, παρά το γεγονός ότι οφείλονται σε πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, χρησιμοποιούν ως άλλοθι θρησκευτικές και πολιτισμικές διαφορές. Οι λαοί δεν φανατίζονται εξαιτίας των οικονομικών συμφερόντων, αλλά από την πεποίθηση ότι είναι «ανώτεροι» από άλλους. Ο διάλογος των πολιτισμών, σ’ αυτή την περίπτωση, θα αποτελέσει δίοδο επικοινωνίας που θα συμβάλει στην προσέγγιση των λαών και θα αντιμετωπίσει το φάσμα του εθνικισμού. Έτσι, οι λαοί πιστεύοντας στις δικές τους εθνικές αξίες και σεβόμενοι αυτές που διαμόρφωσαν άλλους πολιτισμούς, θα κατανοήσουν ότι η ειρήνη είναι η πιο εφικτή λύση στην αντιμετώπιση των όποιων διαφορών τους […].
Άρης Γιαβρής